قلم، حقیقتی ماندگار

ن وَالْقَلَمِ وَمَا یَسْطُرُونَ

قسم به قلم و آنچه می نویسند

 این کلام پروردگار در اهمیت قلم است. آنقدر که خداوند منان در قرآن کریم این گونه به آفریده خود قسم یاد می‌کند.

  اهمیت قلم، نگارش و نویسندگی در کشور ما قدمتی کهن دارد تا آنجا که یکی از مهم ترین جشن های ایران باستان همان جشن تیرگان برای پاسداشت قلم و آیین‌های مخصوص آن است.

 اگر بنا به ذکر قدمت پیدایش قلم و کتابت در جهان باشد، اعداد و آمارها کاملاً تخمینی است، لیکن توجه به نگارش، حال به هر سبک و سیاقی و مکتوب نمودن اتفاقات و وقایع در هر حالت و به روی هر چیزی همچون سنگ، برگ، ابریشم و ... اهمیت بسیار زیاد قلم را متذکر می شود.

قلم زبان دوم انسان هاست. زبان احساس ها و افکارهاست. بیان‌ کننده و حافظ اندیشه هاست؛ چرا که این کتابت و نگارش است که سبب ماندگاری و بقای اندیشه ها می شود. همچنان که مولای متقیان حضرت علی علیه السلام می فرمایند: با نوشتن، علم را در بند کنید.

 قلم به جز این، امتیاز دیگری نسبت به بیان دارد و آن صحت و دقیق بودن است. یک نوشته فارغ از درست و نادرست بودنش، دقیق تر از یک بیان است، چرا که اگر بنا بود یک کتاب از قرن ها پیش زبانی به ما برسد و کتابت نشود هرگز صحیح و دقیق و به صورت کامل به ما نمی رسید. از سوی دیگر مطلبی که نوشته می‌شود، دقیق تر از زبان است که آن مطلب را بیان می کند.

علامه طبرسی (رحمة الله علیه) نیز در همین زمینه می نویسد: بیان دو گونه است؛ بیان زبان و بیان قلم. بیان زبان با گذشت زمان کهنه می‌شود و از بین می‌رود، اما بیان قلم تا ابد باقی است.

در دین مبین اسلام نیز قلم و نگارش جایگاه و منزلتی ویژه دارد. چه آنجا که خداوند در قرآن به آن سوگند می‌خورد و در ابتدای این نوشتار به آن اشاره شد و چه آنجا که نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) پس از پایان برخی جنگ ها با کفار دستور می فرمود هر اسیری که به ده نفر از مسلمانان خواندن و نوشتن بیاموزد را آزاد می‌کنند.

با این اوصاف در آغاز قرن بیستم، قلم و کاغذ موثرترین ابزار ذخیره اطلاعات شمرده می شد؛ اما با پیشرفت تکنولوژی و رشد روز افزون فناوری، رقیبان قدرتمند برای آن به میدان آمد که وجود قلم را به چالشی اساسی کشاند.

 اگر چه در طول تاریخ تاکنون ماهیت ظاهری قلم عوض شده است، اگرچه هنوز کتاب و کتابخانه فیزیکی با وجود پیشرفت روز افزون تکنولوژی، جایگاه ویژه‌ای در جوامع مختلف دارد و عملاً هیچ مجموعه بدون آنها وجود ندارد، لیکن ابزار و مواد نوشتنی به کلی دگرگون شده است و این دگرگونی نه تنها از جایگاه منزلت و قدرت قلم و نویسندگان نمی کاهد بلکه به دلیل سرعت بی‌بدیل انتقال اطلاعات در عصر کنونی مسئولیت و وظایف آنان را دو چندان نیز نموده است.

 چهاردهم تیرماه هر سال فرصتی است تا از اهالی قلم و نویسندگان والامقامی که اندیشه ها و علوم خود را به دیگران منتقل می‌کنند تجربه کنیم.

 پایگاه اطلاع رسانی حوزه نمایندگی ولی فقیه در هلال احمر