«مفاتیح الحیات» و رازگشایی از کیفیت زندگی انسان

از اردیبهشت ۱۳۹۱ که به نمایشگاه بین المللی کتاب آمده، تا همین حالا بارها تجدید چاپ شده و در صدر توجه بوده است، آنقدر که با گذر حدودا ۶ سال هنوز هم نامش در میان پرفروش های مذهبی دیده می شود.

«مفاتیح الحیات» کتاب حدیثی درباره سبک زندگی اسلامی، اثر جمعی از نویسندگان حوزه علمیه قم با نظارت آیت الله جوادی آملی است. ایشان در مقدمه کتاب، پیام «مفاتیح الحیات» را نه فقط گشودن راه زندگی متمدنانه و متدینانه بشر، بلکه باز کردن راز مهر شده کیفیت زندگی همه زندگان دانسته است.
محققان برای تالیف این اثر، با بررسی بیش از شش هزار روایت، کوشیده‌اند احادیث را به صورت کاربردی برای استفاده عموم مردم و برای معنابخشی به زندگی انسانی و تصویر سبک زندگی اسلامی در ابعاد مختلف اخلاقی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در این کتاب بگنجانند.

تعامل انسان با خود، همنوعان، مردم و نظام اسلامی، حیوانات و خلقت زیست‌محیطی پنج محور اصلی مفاتیح الحیات است. در بخش ضمیمه کتاب نیز فصولی همچون کارها در روزهای ماه قمری، سنت‌ها، اشارات زمان و اشارات سنت‌ها و نیز مباحثی همچون آئین نوروز، یلدا و چهارشنبه‌سوری، استخاره و تفأل مورد توجه قرار گرفته است.

موضوعات این کتاب در ۵ بخش موضوعی تقسیم‌بندی شده و بیش از ۶ هزار حدیث در آن به کار رفته است. کتاب از فصل‌های متعددی تشکیل شده و در هر فصل احادیث معتبری در خصوص موضوعات آن فصل ارائه شده است. «مسافرت، امکانات زندگی، نظافت و بهداشت، لباس و پوشش، خواب و بیداری، صله رحم، درآمد و مسائل اقتصادی، نگهداری حیوان، درختکاری و...» از جمله بخش‌های این کتاب مفید و کاربردی و خواندنی است.
بخش اول، تعامل انسان با خود است. برخی فصل‌های این بخش شامل تفکر، یادگیری، حفظ تن، نظافت، خوردن، لباس، آراستگی، مسکن، مسافرت، خواب، تفریح، ورزش و... است.

بر اساس بخش اول این کتاب تعامل انسان با خود مورد توجه قرار گرفته است. در این بخش به آبادانی زمین توسط انسان اشاره شده است. همچنین به اهمیت تفکر و تدبر در بیان امامان شیعه پرداخته شده است. برای نمونه عبادت واقعی، تفکر در کار خداوند دانسته شده است. در ادامه به بحث اجتناب از تکلف و دشواری اشاره شده است که بر اساس آن روایاتی نقل می‌شود که متکلفان مورد بی‌مهری پیامبر اسلام قرار می‌گیرند و به‌سختی نکوهش می‌شوند.
بخش دوم، تعامل انسان با همنوعان است که شامل فصل‌های خویشاوندان، مسلمانان، بیگانگان، مستضعفان، دشمنان، شهروندان و... است.
بخش سوم، تعامل مردم و نظام اسلامی است که شامل: نظام سیاسی، نظام اجتماعی، شهرداری، امور اقتصادی و... است و بخش چهارم، تعامل انسان با حیوان است که شامل نگهداری حیوان، بهره‌گیری از حیوان، حقوق حیوان و... می باشد.
بخش پنجم، تعامل انسان با محیط زیست است که محیط زیست، خاک، درختکاری، فضای سبز، باد و باران، دریاها، راه‌ها، مواد سوختی، گردشگری و... را در بر می گیرد. بخش پایانی، کارها در روزهای ماه قمری، سنت‌ها و... را ارائه می نماید.

برخی از موضوعات آن عبارت‌اند از: صله رحم، کودک، جوان، همسر، دشمن و ....