امام، پایه گزار بنیان مرجعیت شیعی

البته امام عسکری و پدر بزرگوار ایشان در شهر سامرا به عسکریین معروف بودند که به دلیل اقامت اجباری آنان در منطقه نظامی سامرا وتحت نظر حاکمان عباسی بوده است.

در سال ٢٥٤ با رحلت امام هادی (ع) ،  امام عسکری(ع) به امامت رسیدند و بی تردید امام یازدهم برای انجام منصب امامت مدینه را به عنوان مرکز حکومت انتخاب می فرمودند اما اقامت در سامرا به اختیار امام نبوده بلکه تصمیم امنیتی بود که خلفای ظالم عباسی گرفتند تا تمام تحرکات و فعالیت های ایشان را از نزدیک رصد نمایند.

شیخ طوسی در کتاب الغیبه ص١٢٩در تشریح موقعیت دشوار سامرا می نویسد: امام عسکری(ع) در ایام حضورش ناچار بود به طور مداوم این حضور را به اطلاع حاکمان وقت برساند و هر دوشنبه و پنج شنبه به دارالخلافه می رفتند. در نقل دیگری مشاهده می کنیم که امام از این سخت گیری ها به شدت نگران شیعیان و محبان اهل بیت (علیهم السلام) بودند و حتی در نامه ای به پیروان خویش فرمودند:"کسی بر من سلام و حتی اشاره هم نکند زیرا با این اتفاق جانتان به خطر خواهد افتاد."

اما همین سختگیری ها و فضای خفقان سامراء زمینه ای شد تا امام برای ابلاغ رسالت خویش زمینه مکاتبه را به پیروان و ارسال آن از طریق نمایندگان و وکلای معتبر پایه ریزی نمایند.

حضرت با تعیین وکلای خوشنام، معتبر و صاحب دانش به عنوان نمایندگان، به نشر معارف اهل بیت (علیهم السلام) میپرداختند و به عنوان نمونه ابراهیم بن عبده به عنوان وکیل حضرت در نیشابور بود که امام در حکم انتصاب، وی را وکیل تام الاختیار خود در جمع اوری وجوهات و امورشرعی خطاب می فرمایند. در اهواز ابراهیم بن مهزیار اهوازی وکیل و نماینده تام الاختیار امام(ع) بود و در قم این جایگاه به عهده اسحاق بن عبد الله اشعری گذاشته شد که هرکدام شیوه و روش خاصی برای انجام ماموریت های خویش داشتند. به عنوان مثال و به نقل از شیخ طوسی عثمان بن سعید مشهور به سمّان که در تجارت روغن فعالیت می کرد حواله های مالی و رقعه های شرعی را در محموله های روغن مخفی می کرد تا به دست امام(ع) برساند و البته گزارش هایی هم وجود دارد که تعدادی از وکلای امام در رساندن وجوهات و خبرها تخلفات و تصرفاتی هم انجام دادند که مورد ناراحتی امام قرار گرفته و عزل شدند اما آنچه مسلم است این که همین حصر اجباری و اختناق موجب شد تا فرهنگ وکالت و نمایندگی از امام معصوم(ع) توسط علمای عامل و پرهیزکار در زمان غیبت امام معصوم پایه ریزی و نهادینه گردد تا امروز به لطف همین نعمت بزرگ مرجعیت شیعی در جهت تبلیغ و تبیین آموزه های اسلامی تلاش نمایند.

یاد آوری این نکته لازم است که تقویت جایگاه مرجعیت انقلابی همان قدر که تا کنون منشاء اثرات مفیدی برای کشور و شکل گیری نظام جمهوری اسلامی ایران بود، در آینده هم برای ارتقای فرهنگ شیعی پایدارتر و اثر بخش تر باشد.ان شاءالله