Print Logo
به مناسبت سالگرد درگذشت شهریار و روز شعر و ادب فارسی شنبه 27 شهریور 1400 ساعت 09:50

حامی جریان انقلاب


33 سال پیش در چنین روزی سیدمحمد حسین بهجت معروف به شهریار درگذشت، شاعری که او را با سروده‌هایی چون «علی ای همای رحمت» می‌شناسیم و در حافظه‌مان جایگاه بالایی دارد. چندسالی است که در تقویم رسمی ایران سالگرد این شاعر نامی و برجسته ایرانی، یعنی 27 شهریور، به عنوان روز شعر و ادب فارسی ثبت شده و دوست داران این غزل سرای شوریده، اشعارش را مرور کرده و لذت می‌برند.

زنده‌یاد اصغر فردی دوست و رفیق شفیق و همشهری شهریار نکات جالبی درباره شخصیت او بیان کرده که برخی از آن‌ها را به مناسبت سالگرد درگذشت این شاعر بزرگ مرور می‌کنیم.

شهریار در سرودن گونه‌های مختلف شعر فارسی - مانند قصیده، مثنوی، غزل، قطعه، رباعی و شعر نیمایی - نیز چیره‌دست بوده‌است. اما بیشتر از دیگر گونه‌ها در غزل شهره بود و از جمله غزل‌های معروف او می‌توان به «علی ای همای رحمت» و «آمدی جانم به قربانت» اشاره کرد. شهریار نسبت به علی بن ابی‌طالب(ع) ارادتی ویژه داشت و همچنین شیفتگی بسیاری نسبت به حافظ و فردوسی داشته‌است. او از جمله سرایندگانی است که شعر را محلی نیک برای بیان این اندیشه ‌ورزی‌های ژرف ‌نگرانه و پندآموز دانسته و بسیاری از اندرزهای اخلاقی، تربیتی را در قالب‌های گوناگون شعری (به‌ ویژه در قطعات، رباعیات و دوبیتی‌ها) بازمی‌گوید. مخاطب این افکار و مفاهیم نیز نوع بشر و انسان در طول تاریخ است نه خطابی شخصی و منحصر به فرد.

بسیاری سعی دارند این تفکر را جا بیندازند که شهریار تحت حمایت جمهوری اسلامی قرار داشته و تمام حمایت‌هایش از انقلاب اسلامی به ‌نوعی از قبل حساب و کتاب شده بوده، اما این این گونه نبوده و باید گفت: «فصلی از زندگی رادیکال و مبارزات ضدپهلوی شهریار را در شعرش می‌بینیم. ادامه این روند را پس از پیروزی انقلاب هم می‌بینیم اما بدیهی است او از انقلابی که دلباخته‌اش بوده است، حمایت کند. رفتار شهریار پس از انقلاب، اپوزتیو و مبارزه‌ای نیست بلکه حمایت است از جریان انقلابی. بنابراین باز هم انقلابی و رادیکال است. با این حال مگر شهریار در دوره حمایت از انقلاب، مورد حمایت قرار گرفت؟ آیت‌ا... خامنه‌ای گه‌ گاه با ایشان تماس می‌گرفت و وقتی در بیمارستان تبریز بودند به ملاقاتشان آمد. اما این‌که می‌گویند شهریار این‌طور و آن‌طور حمایت می‌شد، درست نیست».

برخی هم می‌گویند شهریار با حکومت پهلوی چندان اصطکاکی ایجاد نمی‌کرد و حوصله دردسر نداشت.

روایت اصغر فردی از ماجرای شهریار با فرح در این باره خواندنی است:

«سال 1355 مهرداد پهلبد که وزیر فرهنگ بود با یک سند ملکی و کیفی پرپول می‌آید پیش شهریار؛ سند ملکی ساختمانی ویلایی در قلهک شمیران که فرح آن را خریداری کرده بود تا شهریار را بیاورد تهران و آنجا ساکن کند. حالا ببینید شهریار در این شعر چه گفته: «می‌کده چون به باد شد، دعوت من به باده کرد/ روغن ریخته‌ست کو نذر امامزاده کرد». توجه داشته باشید دو سال پیش از وقوع انقلاب آن را پیش‌بینی می‌کند و طعنه‌ای هم روانه فرح می‌دارد. شهریار هیچ‌وقت آن خانه را نپذیرفت. استاندار مدام نامه نوشت به شهریار که ما از این بابت تحت فشاریم و بیا خانه را بپذیر اما شهریار اصلا استاندار را به حضور نپذیرفت.»