یقینا بیان و نگارش ویژگی های اخلاقی نبی مکرم اسلام(ص)، که در امانت داری سرآمد، در راستگویی امین، در وفای به عهد زبانزد و در عفت کلام سر مشق همه نیکان بود، در این مجال اندک با قلمی قاصر و ناتوان دشوار است اما سعی شده تا در ادامه به ذکر گوشه ای از ویژگی ها و سیره اخلاقی پیامبر اکرم(ص) پرداخته شود:
1- صداقت و شخصیت
از ویژگی های بارز پیامبر اسلام، صداقت و پاکی ایشان است، به گونه ای که عایشه در این خصوص می گوید: اخلاق پیامبر همان اخلاق قرآنی است. آن چه در قرآن پیرامون پاکی، صداقت و اخلاق مطرح شده است را در منش و اخلاق پیامبر خدا (ص) می توان دید.
کار لایل در خصوص شخصیت بی نظیر پیامبر اسلام(ص) این گونه می نویسد: من از صمیم قلب محمد را دوست می دارم و این دوستی و دل بستگی و ارادت من نسبت به آن بزرگوار برای آن است که وجود پاکش از هر گونه شائبه و خودنمایی و زمانه سازی دور و بر کنار بوده است... هیچ گاه تظاهر و خودآرایی نکرده، به بزرگی و عزّت نفس مباهات نمی نمود و به خواری و سرشکستگی نیز تن در نداده، با قلب درخشان و روحی جذاب در جامه پاک [ولی کهنه و خانه قدیمی] خود به سر می برد... خودآرایی [و توسل] به انواع حیله و نیرنگ و تظاهر به حقایق را از بزرگ ترین گناهان انسان شمرده، مخصوص مردمان پست و دون همت می دانست.»
۲- قاطعیت و ایمان
قاطعیت نبی مکرم اسلام(ص)، سبب پیشرفت سریع این دین آسمانی شد. نفی همه پیشنهادات پر جاذبه بزرگان قریش که گسترش و نفوذ ایشان را مشاهده می کردند نیز از همین خصیصه نشئت گرفته بود.
۳ - مهرورزی
محبت و ساده زیستی پیامبر در اوج اقتدار، یکی از علل گسترش اسلام و نفوذ حضرت محمد (ص) در قلوب مخالفان بود. همواره در خانه ای معمولی زندگی می کرد و لباسی ساده می پوشید و با همسایگان یهود و نصاری به قدری عادلانه و مهربانانه می زیست که آنان اسلام را از مسیحیت جدا نمی پنداشتند. دانشمندان بسیاری هنوز هم تحت تأثیر ساده زیستی شیوه رفتار حضرت محمد (ص) با مسیحیت قرار دارند و این عوامل را مایه گرایش به اسلام می دانند.
۴ - تواضع و فروتنی
از دیگر ویژگی های برجسته رسول اکرم (ص) با وجود تمام عوامل بزرگی و عظمت، تواضع ایشان بود. پیامبر اسلام(ص) در اواخر عمر با برکت خویش علیرغم این همه عزت و اقتدار، لباس خود را شخصاً وصله می زد و کفش خود را می دوخت. ابوذر نقل می کند: «پیامبر (ص) معمولاً در میان اصحاب می نشست و اگر غریبی از راه می رسید و با او کار داشت، [وی را] نمی شناخت و ناگزیر می پرسید: ایکم محمد؛ کدام یک از شما محمد است. از این رو به اصرار و خواهش ما پذیرفت تا جایگاهی از گِل برای او بسازیم تا بر آن جلوس نماید و ما در اطراف او بنشینیم.
۵ - هماهنگی گفتار و کردار
پیامبر خاتم(ص) وفای به عهد را به معنای واقعی و در عمل تفسیر می کرد، به گونه ای که در واقعه «حلف الفضول» ، پیامبر (ص) با چند تن از غیرت مندان مکه عهد بست که امنیت زائران خانه خدا و مسافران مکه را تأمین نمایند. ایشان همچنان و پیوسته بر تعهد خود پایبند بود به گونه ای که پس از بعثت نیز فرمود: اگر آنان مرا به یاری بطلبند، اجابت کرده و خواهم رفت.
در نهایت می توان گفت رسول اکرم(ص) در دنیا و آخرت مظهر رحمت و رأفت الهی است و در سیره و رفتار آن حضرت دلسوزی، مهربانی، عفو، گذشت، مدارا و برخورد کریمانه با دوست و دشمن کاملاً مشهود بود.
از آنجا که بر اساس آیه شریفه « لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه » رسول اکرم(ص) به عنوان الگو و اسوه معرفی شده است، همه امت اسلامی باید سیره و رفتار آن حضرت را الگو و سرمشق خود قرار دهند. با مردم برخورد کریمانه و محبت آمیز داشته باشند و از کینه‌ورزی، دشمنی، تهمت و غیبت دوری ورزند.
پایگاه اطلاع رسانی
حوزه نمایندگی ولی فقیه در جمعیت هلال احمر