با خودم در آستانه روز جهانی انسان دوستی می اندیشم که اگر می‌توانستیم در روز جهانی انسان دوستی جهان را تغییر دهیم، جهان خاکستری پر خشونت را سبز، نقاشی می کردیم تا وحشت و خشونت پیش روی انسان ها به آرامش و امنیت تبدیل شود. به تعداد همه اسلحه های جهان درخت و گل می کاشتیم. اگر می توانستیم خشم را تبدیل به مهر می کردیم و قلب های جدا از هم را به یکدیگر پیوند می دادیم. اگر می توانستیم تغییر دهیم کلمه نفرت را از واژه نامه ها حذف می کردیم و کلمه عشق و انسانیت را جایگزین می کردیم.
۱۹ آگوست روز جهانی انسان دوستی است. روزی است که مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ماه دسامبر سال ۲۰۰۹ با صدور قطعنامه ای این روز را به عنوان روز جهانی انسان دوستی تعیین کرد. روز تجلیل از فعالیت های بشردوستانه و انسان دوستانه برای ارتقا درک عمومی درباره فعالیت های جهانی که می تواند از صلح و منزلت انسانی حمایت کند و تجلیل از انسانهای که جان خود را در این مسیر از دست داده اند و یا همچنان برای گسترش چنین اهدافی تلاش می کنند.
با مرغ خیال خود به گذشته ای نه دور و حضور در منطقه قحطی زده و خشکسالی کشور سومالی در ۱۱ آگوست ۲۰۱۱ به عنوان امدادگر واکنش سریع جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران برای امدادرسانی و توزیع محموله کمک های انساندوستانه مردم سخاوتمند ایران در میان مردم فقیر، محروم و کم تر برخوردار سومالی سفر می کنم، آنجایی که کودکان قحطی زده سومالی مصداق بارز این شعر بودند که «چشمش پر و دست‌های او خالی بود، در حسرت یک ثانیه خوشحالی بود، یک جرعه ی آب … آه … یک تکه نان»، این آرزوی کودک سومالی بود.
این روزها، جهان ناآرام و پر از خشونت و بیماری کرونا به مرهم نیاز دارد؛ مرهمی که شاید اندکی از بار این سختی ها و دردها بکاهد. هرچند تاکنون با تلاش برخی سازمان های جهانی همچون کمیته بین المللی صلیب سرخ و جمعیت هلال احمر، از آلام و رنج انسان اندکی کاسته شده و امید برای برقراری صلح و امنیت همچنان پا برجا است. افراد داوطلب عضو این تشکیلات چه در میدان های نبرد و چه در گرفتاری بلاهای طبیعی و چه شیوع و گسترش ویروس منحوس کرونا به کمک زخمی ها، حادثه دیده ها و بیماران شتافته اند تا شاید با چنین رفتارهای فداکارانه ای از اوج مصیبت ها بکاهند.
این الماس های درخشان بر مبنای اصول هفتگانه نهضت صلیب سرخ و هلال احمر شامل بی غرضی Impartiality، بی طرفی Neutrality، استقلال Independence، خدمت داوطلبانه Voluntary Services، بشردوستی Humanity، یگانگی Unity و جهانشمولی Universality به کمک همنوعان خود می شتابند که در بزرگداشت روز جهانی انسان دوستی باید به روح و جسم آنان درود فرستاد که در شرایط بحران دست روی دست نمی گذارند و در نجات جان انسان ها در مواقع خطر خستگی ناپذیرند.
امروز روزی است که باید به نیروهای امداد و نجات، داوطلب و جوان و پرسنل و کادر درمانی و بیمارستانی جمعیت های ملی صلیب سرخ و هلال احمر که در هنگام وقوع حوادث و سوانح طبیعی، غیر طبیعی و انسان ساخت با برپایی بیمارستان های صحرایی(RH)، بیمارستان های سریع استقرار(RDH) و همچنین واحد مراقبت های پایه بهداشتی(BHCU) برای خدمات رسانی به انسان های حادثه دیده می شتابند، درود فرستاد آنانی که به بانوان باردار در وضع حمل کمک رسانی می کنند، به محبوسان نا امید زیر آوار زلزله های ویرانگر مدد می رسانند، از کودکان، بانوان و سالمندان بی خانمان و آواره در انواع حوادث و سوانح حمایت می کنند و زنان و دختران جوان را در برابر خشونت های جنسیتی محافظت می کنند.
این قهرمانان بشردوست در تلاش برای نجات دادن جان دیگران امید می آفرینند و در شرایط فوق دشوار حقوق و عزت انسان ها را پاس می دارند.
امروز و در بزرگداشت این روز مهم و تاریخی باید همه انسان های مهربان و مهروز این کره خاکی تعهد خود را برای تلاش های امدادی جهت نجات جان مردم تجدید کنند و همه آنانی که در راه این هدف اصیل جان خود را از دست داده اند را به یاد بسپارند.
در سال های گذشته تعدای زیادی از امدادگران و مددکاران انساندوست سازمان های امدادی هنگام ارائه خدمات انساندوستانه ربوده شدند، همچنین امدادگران و نجاتگران زیادی به گونه ای جدی نسبت به قبل مصدوم شده، هدف شلیک گلوله در مخاصمات مسلحانه قرار گرفته یا به قتل رسیده اند.
این بی عدالتی است. این روزها، تعدادی از امدادرسانان انساندوست جان و زندگی خود را در یمن از دست داده اند. تعداد زیادی از مردم غیر نظامی یمن به دلیل حملات عمدی در این کشور کشته شده یا عذاب کشیده اند.
امدادگران انساندوست و خانواده های آنان شدیدا در معرض این جنایات قرار دارند. اما این جنایات به وسیله میلیون ها نفر دیگر نیز احساس می شود. حمله علیه امدادگران انساندوست مانع توان دسترسی مردم به کمک های نجات بخش زندگی می شود. کودکان یمنی غذا، دارو واکسن دریافت نمی کنند.
بیماران و مصدومان زخمی یمنی درمان نشده می مانند. آنانی که مجبور به ترک خانه هایشان شده اند بدون غذا، آب و سرپناه مانده و در معرض خشونت، بیماری ها یا سایر تهدید ها قرار می گیرند در این روز جهانی انساندوستی، امدادگران قهرمانی را ارج می نهیم که شجاعانه برای کمک به نیازمندان می شتابند فداکاری آنان را به یاد سپرده و میلیون ها انسانی را مورد تایید قرار می دهیم که وابسته به امداد گران انساندوست برای ادامه بقای خود هستند.
درگذشتگان راه امدادرسانی انساندوستانه را ارج نهاده، همچنین از عملیات امداد انساندوستانه جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران در ارائه خدمات بشردوستانه به مجروحان انفجار اخیر بیروت پشتیبانی می کنیم.
صلیب سرخ و هلال احمر در اقدام های خود بر پایه اساسنامه این سازمان ها رفتار می کنند. این نهادها باید از مداخله در امور سیاسی و نظامی کشورها خودداری کنند. دوری از تبعیض های قومی - نژادی نیز از اصول اساسنامه این سازمان ها به شمار می رود. در مجموع، اصول هفت گانه ای برای مسیر دادن به فعالیت های صلیب سرخ و هلال احمر مشخص شده است که خدمت های بشردوستانه و خدمت های داوطلبانه از جمله این اصول محسوب می شوند.
این سازمان ها آزمون های فراوانی را در صحنه های مختلف امدادرسانی به حادثه دیدگان و متاثرین از انواع حوادث و سوانح و شرایط سخت مخاصمات مسلحانه پشت سر گذاشته اند.
آنها مرهم های زیادی را بر زخم های مصدومان حوادث و مجروحان جنگی نهاده و جان بسیاری را در صحنه های نفسگیر درگیری نجات داده اند.حال آن که خود در میدان های نبرد در برابر بیشترین آسیب ها و خطرها قرار دارند. برنامه های این نهادها البته محدود به زمان جنگ نمی شود و این سازمان های اثرگذار بین المللی، در هنگامه صلح نیز برنامه های بشردوستانه را به انجام می رسانند.
خدمات انساندوستانه امدادگران و نجاتگران هلال احمر و صلیب سرخ، الهام گرفته از سنت ها و فرهنگ مناطق مختلف جهان است و این جمعیت های ملی با انجام خدمات داوطلبانه، به احیای این فرهنگ و سنت ها کمک می کند و روز جهانی انسان دوستی بهانه ای است برای به یادآوردن و شناخت مردان و زنانی که برای کمک به دیگران با مخاطرات بسیاری مواجه می شوند و بعضاً جان خود را از دست می دهند.
مفهوم بشردوستی عبارتست از اصول اخلاقی که مرتبط با نیکوکاری، مهربانی، همدردی و نظایر آن نسبت به همه مردم جهان است. این مفهوم قدمتی به طول تاریخ دارد، ولی وجه اجتماعی و فراگیر آن را می‌توان جدید و تکامل‌یافته وجه فردی بشردوستی دانست که قدمتش به چند دهه می‌رسد.
رفتارهایی شبیه تبعیض جنسی، تبعیض‌های قومی و نژادی، طبقه‌بندی اجتماعی، سوءاستفاده جنسی، تفکیک مذهبی و ملیتی و نظایر آن با مفهوم بشردوستی منافات دارد. افراد بشردوست، انسان‌ها را به صرف همنوع بودنشان پذیرا هستند و معیار دیگری برای کمک به دیگران برای خود قائل نیستند.روز جهانی انساندوستی توسط سازمان ملل متحد در روز ۱۹ آگوست سال ۲۰۰۹ میلادی به منظور تقویت هماهنگی کمک‌های اضطراری سازمان ملل متحد، تعیین شده است.
این روز اشاره به روزی دارد که در آن «سرجیو ویرا د ملو» دبیر ویژه سازمان ملل متحد و ۲۱ تن از همکارانش در بمب‌گذاری در مقر سازمان ملل در بغداد کشته شدند.تعیین ۱۹ آگوست به عنوان روز جهانی انساندوستی نتیجه تلاش‌های بی‌وقفه بنیاد «سرجیو ویرا د ملو» و خانواده‌اش با همکاری نزدیک سفرای فرانسه، سوئیس، ژاپن و برزیل است که هم در ژنو و هم در نیویورک با امضای پیش‌نویس قطعنامه از طریق مجمع عمومی تعیین شد.
این بنیاد از هیات عمومی و تمام دولت‌های عضو سازمان ملل متحد به خاطر درک ارزشمندشان از موقعیت پیش آمده تشکر کرد. موضع سازمان ملل متحد همه را مطمئن کرد که داستان تراژیک از دست دادن ویرا د ملو و ۲۱ نفر از همکارانش و همه پرسنل بشردوست او که برای نشان دادن دردها و آلام قربانیان بحران‌های انسانی، فداکاری‌های بسیاری کرده بودند، بیهوده نبوده است.
سرجیو ویرا د ملو که ملیت برزیلی داشت، بیش از ۳۰ سال از عمر خود را در سازمان ملل متحد صرف چالش‌برانگیزترین شرایط انساندوستانه در جهان به منظور حمایت از قربانیان بی‌پناه جنگ‌های مسلحانه کرد.مرگ او همکارانش در بغداد، در سراسر جهان قربانیان درگیری‌های مسلحانه را از یک رهبر بشردوست، منحصر به فرد و شجاع که بدون ترس از آنها دفاع می‌کرد، محروم کرد.این رویداد غم انگیز رهبری برجسته را از جامعه بشری گرفت. او کسی بود که دغدغه‌های آنها را بر روی نقشه جهان حک کرد.
فرهاد شرف پور
ایرنا