پاکیزگی و بهداشت فردی، از سفارشات مهم دین اسلام

از سویی دیگر نگرشی وجود دارد که یکی از شاخص های رشد هر جامعه را میزان بهداشت آن جامعه می دانند.

در همین راستا با نگاهی دقیق به آموزه های دین مبین اسلام نیز نکاتی ارزشمند از لزوم رعایت بهداشت کامل در زندگی فردی و اجتماعی آمده است که عمل به آنها، ضامن سلامت فرد و جامعه خواهد بود.

بنابراین لازم است انسان در محیط پیرامون خود به امر بهداشت که یکی از امور مهم زندگی انسان به شمار می آید، به طور ویژه، توجه داشته باشد.

از منظر اسلام، حفظ تندرستی، این نعمت ارزشمند الهی بر همگان واجب است به گونه ای که پیامبر اکرم(ص) می فرماید: «دو نعمت است که مردم قدر آن را نمی دانند: یکی سلامتی و دیگری جوانی» و چون سلامتی از بزرگ ترین نعمت های پروردگار است، باید در حفظ آن بکوشیم و پیش از آنکه بستر بیماری را در آغوش بگیریم، به اصول بهداشتی توجه و با حفظ بهداشت خصوصی، عمومی و روانی از ایجاد بیماری تا حد توان پیش گیری کنیم.

به همین جهت در آیات و روایات، احکام و راهنمایی های فراوانی پیرامون این موضوع وجود دارد که با بررسی آنها می توان به نظام بهداشتی دین اسلام دست یافت.

انگیزه ای مهم برای رعایت بهداشت، ( النظافه من الایمان)،

از نگاه اسلام، ایمان از اساسی ترین ویژگی های یک فرد مسلمان است. اسلام رساترین تعبیر ممکن را در این زمینه به کار برده و نظافت را جزئی از ایمان و لازمه آن معرفی می کند.

در واقع یکی از ویژگی های دین اسلام، ترغیب انسان و بلکه تکلیف به او به رعایت پاکیزگی در ابعاد گوناگون زندگی است؛ چرا که دوری از آلودگی های جسمانی و روحانی، از خواسته های ذاتی و فطری هر انسان است.

اسلام با قراردادن نظافت در برنامه عبادی فرد مسلمان، انگیزه لازم را در او ایجاد نموده است تا بهداشت و پاکیزگی را رعایت نماید.
در روایتی دیگر از پیامبر اسلام (صلی الله علیه واله) آمده است که ایشان می فرمایند:(تنظفوا بکل ما استطعتم فان الله تعالی بنی الاسلام علی النظافه و لن یدخل الجنه الا کل نظیف؛)

به هر مقدار که می توانید نظافت را رعایت کنید؛ زیرا خداوند متعال، اسلام را برپایه نظافت بنا نهاده و هرگز کسی وارد بهشت نمی گردد؛ مگر آنکه پاکیزه باشد.

بنابراین، نظافت و بهداشت همواره در اسلام مورد تاکید فراوان بوده و از نظام هدفمندی تبعیت می کند، به طوری که یک مسلمان، رعایت بهداشت را فریضه ای شرعی و دینی دانسته و خود را ملزم می داند در هرحال و به طور مستمر رعایت نماید.

قوانین بهداشتی در اسلام با ظرافتی خاص طراحی و بیان گردیده است تا با طبیعت و فطرت انسانی سازگار باشد. شاید قراردادن بهداشت و پاکیزگی در بطن دین به این جهت باشد که خداوند در فطرت و ذات بشر، طلب طهارت و پاکیزگی و بیزاری از ناپاکی (اعم از جسمی، روانی، روحی و...) را قرار داده است.

همانطور که اشاره شد بهداشت در آموزه‌های قرآن و اسلام تا حدی است که نخستین کتاب عبادی فقه اسلامی با طهارت آغاز می‌شود و موضوع طهارت و پاکیزگی بدن و روان از مهم‌ترین آموزه‌های آن محسوب می شود به گونه‌ای که به عنوان مثال شستشوی سر و صورت و دست به صورت روزانه به عنوان وظیفه شرعی توجه داده می شود و با دستور تزکیه نفس و خودسازی بر مسئله بهداشت روانی تاکید شده است.