Print Logo
به مناسبت سالروز ولادت امیرالمومنین حضرت علی(ع) شنبه 17 اسفند 1398 ساعت 14:39

علی(ع) مظهر اخلاص و عدالت


سیزدهم ماه رجب درست ده سال قبل از بعثت، در اطراف خانه کعبه ازدحام عجیبی برپا بود. در این جمع فاطمه دختر اسد نیز حضور داشت. زمانی که فاطمه به دنبال پناهگاهی برای وضع حمل می گشت، در مقابل خانه خدا ایستاد.

در همین حال گفت: "پروردگار! تو را به عظمت این خانه و به مقام کسی که آن را بنا کرده است، سوگند می دهم این درد را بر من آسان گردان!" ناگهان آغوش کعبه را در برابر خود گشوده دید. قدم به درون خانه کعبه گذارد. تقدیر الهی این گونه رقم خورد که مرد خدا در خانه خدا قدم به صحنه حیات پر افتخار خود بگذارد.

نامش را علی نهادند و حضرت محمد(ص) سرپرستی او را به عهده گرفت. زندگانی امام از روزهای نخست با لطف خاص پیامبر توام شد تا جایی که ایشان می گفت:" این کودک برادر من است و در آینده ولی و یاور و وصی و همسر دختر من خواهد بود".

ده سال از عمر مبارک علی (ع) بیشتر نگذشته بود که حضرت محمد(ص) به پیامبری مبعوث گشت.

علی(ع) اولین کسی بود که به رسول خدا ایمان آورد و اسلام را به عنوان آخرین دین خدا پذیرفت.

از آنجا که حضرت علی (ع) از کودکی در سایه تربیت پیامبر و در محضر قرآن رشد یافت و یکی از تبیین‌ کنندگان و مفسران علمی و عملی قرآن بود، نمونه کامل انسان الهی، الگوی تربیتی اسلام و تبلور عینی تفکر توحیدی است و بدون شک سبک زندگی اش همان سبک زندگی قرآنی و اسلامی است که باید شناخت و بر اساس آن زندگی کرد.

در ادامه این مختصر به بررسی گوشه ای از ویژگی‌های سبک زندگی ایشان بر اساس روایات می پردازیم.

رضایت خداوند

امیرمؤمنان(ع) جز برای جلب رضایت و خشنودی خداوند گامی برنداشت و بر آن بود تا با خداوند در حالت «راضیه مرضیه» با نفسی مطمئن ملاقات کند. (فجر، آیات 27 تا 30). امام صادق(ع) در بیان یکی از مهمترین ویژگی های حضرت علی(ع)این گونه می فرماید:" به خدا سوگند علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) تا روزی که از این دنیا رفت مال حرامی نخورد و هیچگاه بر سر دو راهی که هر دو راه مورد خشنودی خدا باشد، قرار نگرفت مگر اینکه پرزحمت‌ترین آنها را برگزید و هر حادثه مهمی که برای پیامبر خدا پیش می‌آمد، به دلیل اعتمادی که به علی داشت، از او کمک می‌گرفت. در میان این امت هیچ‌کس نتوانست همانند علی(ع) راه پیامبر را بی‌کم و کاست طی کند و با این همه تلاش و کوشش، همواره چون بیمناکان کار می‌کرد، چشمی به بهشت و چشم دیگر بر آتش داشت، از سویی امیدوار پاداش بهشت و از سوی دیگر هراسناک از کیفر آتش بود." (الارشاد، ص 255(



سازش‌ناپذیری با مخالفان

 

نداشتن سازش با مخالفان حق و عدل و برخورداری از قاطعیت انقلابی در راه انجام وظیفه، یکی دیگر از ویژگی های مهم علی(ع) بود.

خود آن حضرت می‌فرماید:" به جان خودم سوگند، در نبرد با کسی که مخالفت حق کند و راه گمراهی پیش گیرد، نه مداهنه و سازش می‌کنم نه سستی." (نهج‌البلاغه، خطبه: 24).

این قاطعیت، در اجرای حق و عدالت و پشتیبانی از مظلوم در برابر ظالم از ویژگی‌های «حکومت علوی» بود. هرچند اجرای دقیق عدالت، به کام دنیا خواهان خوش نمی‌آمد و عده‌ای از او می‌رنجیدند، اما آن حضرت رضایت خدای خویش را طلب می کرد.


عدالت‌خواهی و عدالت‌محوری

عدالت‌خواهی و عدالت‌محوری، از دیگر ویژگی های شخصیتی امام علی(ع) از یک سو و نگاه راهبردی آن امام در سبک زندگی است. همین امر نیز بسیاری را از وی و حکومتش دور می‌کند، زیرا سیاست‌های عدالت طلبانه امیرمومنان(ع) بر بی‌تقوایان سخت می‌آمد.

از نظر قرآن، عدالت، نزدیک‌ترین حالت به تقوای الهی است. در روایت نقل است  آن گاه که حضرت امیر به دلیل رعایت مساوات در تقسیم بیت‌المال از سوی سودجویان مورد سرزنش قرار گرفت فرمود:" آیا به من امر می‌کنید و اصرار می‌ورزید تا پیروزی را به بهای ستم بر کسانی که مسئولیت سرپرستی آنها بر دوشم نهاده شده است به دست آورم؟ به خدا سوگند که تا روزگار در گردش است و ستارگان آسمان در پی هم حرکت می‌کنند، چنین کار ناروایی نخواهم کرد." (نهج‌البلاغه، خطبه 124(