دین مبین اسلام به عنوان برنامه ای کامل و جامع در زندگی بشر، به سفر توصیه فراوان کرده است. از دیدگاه قرآن و اسلام سفر عاملی برای افزایش علم و آگاهی، کسب معرفت و دانش اندوزی و همچنین باعث پندگرفتن انسان از شگفتی های طبیعت و آثار به جا مانده از امت های پیشین است.
برای مثال در آیه 69 سوره نمل بیان شده است که: «بگو در زمین سیر کنید و بنگرید عاقبت مجرمان چگونه بوده است.»
خداوند در قرآن برای سفر اهداف مختلفی ذکر کرده است که در این جا به دو مورد از مهم ترین های آن ها اشاره می کنیم:
به طور معمول در هر محیطی، تمام ضروریات و نیاز های زندگی به طور کامل وجود ندارد، به همین دلیل انسان ها دست به سفر های تجاری می زنند. در قرآن کریم، سوره قریش مهمترین اهداف سفرهای زمستانی و تابستانی مردم قریش، تجارت و تامین نیازهای معیشتی شان ذکر شده است. همچنین در سوره مزمل آیه 20 می فرماید:« وَآخَرُونَ یَضْرِبُونَ فِی الْأَرْضِ یَبْتَغُونَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ؛ و گروهی دیگر در زمین سفر می کنند و در پى روزى خدا هستند » که یکی دیگر از اهداف سفر را کسب رزق و روزی می داند.
انسان در سفر با محیط‌های جدید، اقوام، فرهنگ‌ها، تجربیات و علوم گوناگونی آشنا می‌شود که در محیط زندگی خود کمتر با آن ها روبرو می‌شود. قرآن کریم لزوم نظاره کردن در جهان پیرامون را این گونه تعریف می کند که:« أَوَلَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَیَنْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الَّذِینَ کَانُوا مِنْ قَبْلِهِمْ کَانُوا هُمْ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَآثَارًا فِی الْأَرْضِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَمَا کَانَ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَاقٍ؛ آیا (مردم) در روی زمین سیر و سفر نکردند تا عاقبت کار پیشینیانشان را ببینند که آنها با آن که بسیار از اینان قوی‌تر و آثار وجودیشان در روی زمین بیشتر بود سرانجام خدا به کیفر گناهانشان بگرفت (و همه را هلاک ساخت) و از (قهر و انتقام) خدا هیچ کس نگهدارشان نبود.» (سوره غافر آیه 21) و یا در سوره حج آیه 45 می فرماید:«فَکَأَیِّنْ مِنْ قَرْیَةٍ أَهْلَکْنَاهَا وَهِیَ ظَالِمَةٌ فَهِیَ خَاوِیَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا وَبِئْرٍ مُعَطَّلَةٍ وَقَصْرٍ مَشِیدٍ؛ پس چه بسیار شهر و دیاری که ما اهلش را در آن حال که به ظلم و ستم مشغول بودند به خاک هلاک نشاندیم و اینک آن شهرها از بنیاد ویران است و چه چاه و قنات های آب که معطل بماند و چه قصرهای عالی بی‌صاحب گشت.»
به طور کلی قرآن انسان ها را به انجام سفر تشویق می‌کند تا با دقت و تدبر در آثار پیشینیان از عملکردهای آنان عبرت بگیرند و روش اشتباه آنان را تکرار نکنند. همچنین سیر و سیاحت را سبب تعقل و اندیشه و بالا رفتن سطح آگاهی و بینش انسان دانسته است.
در احادیث منقول از پیامبر گرامی اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) هم بسیار به سفر تاکید شده و انسان را برای کسب تجربه به گردش تشویق می‌کنند.
پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم می فرمایند»: بروید مسافرت کنید. در سفر اگر نفع مالی عایدتان نشود (لااقل) از فوائد عقلانی و تجربی آن بهره‌مند خواهید شد.» (مکارم‌الاخلاق)
امام جعفرصادق(علیه‌السلام):«انسان عاقل جز برای یکی از سه چیز مسافرت نمی‌کند: یا برای نیل به معارف الهی و ذخیره برای روز معاد، یا جهت درآمد و تحصیل معاش و یا برای سیاحت و سرور در غیر امور حرام و نامشروع. (المحجَّة‌البَیضاء، ج ٤)
سفر، حتی اگر به قصد تفریح باشد می‌تواند منجر به افزایش تجربه و بالا رفتن روحیه شود و بنابراین می توان با تنظیم وقت، سفر به اماکن و آثار تاریخی را در برنامه خود قرار داد.
نوروز فرصت مناسبی برای سفر، گردش و آشنایی با گذشتگانی است که سال‌های دور می زیستند و امروز تنها آثاری از آنان باقی مانده است.