حضرت فاطمه‌زهرا(س) نیز پیش از شهادت وصیت کردند که این باغ‌ها صرف امور خیریه شود. این چنین بود که «وقف» در اسلام متولد شد و سپس به ایران اسلامی رسید.
نهصد موقوفه در هلال احمر
در کشور ما، نیکوکاران؛ املاک و اموال خود را برای بهره‌برداری در امور خیر و عام‌المنفعه به نهادها و سازمانهای مختلفی واگذار می‌کنند که از جمله سازمانهای ریشه دار، پرطرفدار و معتمد در این زمینه جمعیت هلالاحمر است. از سالیان دور تا حال بیش از 900 قطعه موقوفه از سوی انسان‌های خیراندیش به جمعیت هلالاحمر وقف شده است تا صرف امور ضروری و راهگشا شود و این آمار به استثنای موهوبات و مصالحات ( دیگر عقود ناقله شرعی) است که خیرین به هلالاحمر واگذار می‌کنند. البته از این نکته نیز نباید غافل شد که هلال احمر در برخی شهرها موقوفه ندارد.
متصرفین سد راه نیت واقفین
در جمعیت هلال احمر وظیفه جذب موقوفات و ترویج وقف بر عهده سازمان داوطلبان، و وظیفه بررسی، کارشناسی، جمع‌آوری مستندات و نظارت بر موقوفات بر عهده اداره کل املاک و موقوفات معاونت امور حقوقی و مجلس است. به مناسبت هفته وقف با محمد مغیث‌الدین کاشانی؛ مدیرکل املاک و موقوفات جمعیت هلالاحمر گفت‌وگو کردیم؛ پیش‌نویس دستورالعمل همکاری میان سازمان داوطلبان و معاونت حقوقی و امور مجلس نخستین خبری بود که وی اعلام کرد و گفت که در صورت تایید نهایی توسط مقامات ذی‌ربط، همکاری این دو بخش به صورت مشخص، عملیاتی و اجرا خواهد شد.
کاشانی، مدیرکل املاک و موقوفات جمعیت هلالاحمر معتقد است که هلال احمر نهایت توان و همت خود را برابر با الزامات قانونی و موازین شرعی در پاسداری و صیانت از نیت واقفین به کار می‌گیرد. به گفته وی فعالیت هلالاحمر در بیش از 85 درصد موقوفات در مسیر نیت واقفین است، اما با وجود حساسیت در توجه و اهمیت احترام و تکریم به نیت واقفین، حدود 15 درصد انحراف در مسیر اجرای نیت واقفین در هلالاحمر وجود دارد. «آیا هلالاحمر در این مورد نقش دارد؟» کاشانی در جواب می‌گوید: عامل عمده در اجرا نشدن این درصد از نیت واقفین از گذشته و حتی زمان وقوع وقف، متصرفین بوده‌اند که اقدامات تاثیرگذاری دراین زمینه به منظور تحقق اهداف واقفین انجام شده است. این متصرفین عمدتا اشخاص حقوقی و بعضا حقیقی هستند. کاشانی می‌افزاید: به دلیل حساسیت موضوع و بار شرعی و قانونی که این امر دارد؛ تمام این موقوفات رصد شده است و با تدابیر پیش‌بینی شده در دوره جدید و پس از کارشناسی و بررسی‌های میدانی و اسنادی در سراسر کشور مقرر است مجددا آنها را برابر ضوابط و مقررات در مسیر نیت واقفین قرار دهیم. او کمبود اعتبار مالی را نیز عامل دیگری برای عمل نشدن به بعضی نیت واقفین در برخی استان‌ها اعلام می‌کند و مثال می‌زند که این کمبود مالی موجب می‌شود تا برخی باغات آن طور که باید رسیدگی نشوند.
بهترین وقف برای هلال احمر
نیازهای عمرانی جمعیت هلالاحمر بر اساس ماموریت‌ها و وظایف قانونی این سازمان است. به عنوان مثال پایگاه‌ها، انبارهای امدادی و ... اهمیت خاصی در ماموریت‌ها و وظایف هلال احمر دارند و به همین دلیل است که مدیرکل املاک و موقوفات جمعیت هلالاحمر تاکید می‌کند که خیرین سعی کنند املاکی را وقف هلالاحمر کنند که همسو با ماموریت‌های هلال احمر کاربرد داشته باشد.
اگرچه هیچ اجباری برای وقف در هلال احمر بر دوش خیرین نیست، اما کاشانی توضیح می‌دهد: امسال وضع وقف در هلال احمر نسبت به چهار سال گذشته بهتر شده و واگذاری املاک از سوی خیرین جهش داشته است که پس از جمع‌بندی کامل، آمار وقف به هلالاحمر در سال جاری اعلام می‌شود.
نخستین واقف زن
گاهنامه موقوفات، مصالحات و موهوبات جمعیت هلال احمر، نام مردان و زنانی را در خود جای داده است که سخاوتمندانه بخشی از مال یا ملک خود را وقف هلال احمر کرده‌اند. تاریخ گواهی می‌دهد که «فاطمه سورتیچی» نخستین واقف زن در جمعیت هلال احمر است. این بانوی مازندرانی، 21 فروردین 1312 زمین‌های کشاورزی خود را در روستای جناسم شهرستان ساری وقف جمعیت هلالاحمر کرد. امروز از سرنوشت بانو سورتیچی خبری نداریم، اما ستاره نام او در آسمان انسانیت می‌درخشد.
همچنین در تاریخ پُر افتخار جمعیت هلالاحمر افراد خیراندیش دیگری نیز این سازمان را امین خود دانسته و با رهاکردن خود از امیال دنیوی، اراضی و املاک ماندگاری را به این سازمان عام‌المنفعه وقف کرده‌اند.
برترین‌های وقف در هلالاحمر
بیشترین موقوفات هلال احمر، در شهرستان رفسنجان از توابع استان کرمان قرار دارد که بیش از 450 هکتار زمین وقف شده است. در شهرستان بابل استان مازندران بیش از 400 هکتار زمین وقف هلالاحمر شده است. شهرستان تکاب استان آذربایجان غربی نیز با وقف 100 هکتار زمین در رتبه سوم بیشترین موقوفات هلال احمر جای دارد.
سعید درویشی
پایگاه اطلاع رسانی جمعیت هلال احمر