سیل یکی از شایعترین سوانح طبیعی در ایران و بسیاری از کشورهای جهان است. این سانحه طبیعی و آسیبهای احتمالی آن همچون جراحت و بیماری، سوء تغذیه، فشارهای روحی، روانی و حتی مرگ از تهدیدگران مهم زندگی مردمان در شهرها و روستاها هستند؛ اما آنچه از این بلایا فاجعه میسازد، نداشتن آگاهی یا آگاهی اندک مردم برای مقابله پیشگیری از تـأثیرات سوء سوانح طبیعـی بـر ارکـان تندرستی، اقتصادی و محیطی است.
سیدحمید جمالالدینی؛ معاون آموزش پژوهش و فناوری جمعیت هلالاحمر: سیل یکی از شایعترین سوانح طبیعی در ایران و بسیاری از کشورهای جهان است. این سانحه طبیعی و آسیبهای احتمالی آن همچون جراحت و بیماری، سوء تغذیه، فشارهای روحی، روانی و حتی مرگ از تهدیدگران مهم زندگی مردمان در شهرها و روستاها هستند؛ اما آنچه از این بلایا فاجعه میسازد، نداشتن آگاهی یا آگاهی اندک مردم برای مقابله پیشگیری از تـأثیرات سوء سوانح طبیعـی بـر ارکـان تندرستی، اقتصادی و محیطی است.
در کشور ما طغیان فصلی رودهای پراکنده از مهمترین دلایل وقوع سیل است و براساس آخرین گزارش سازمان امدادونجات هلالاحمر ایران از ١٩ فروردین ماه تا چهارم اردیبهشت ماه سال ٩٥، چهار نفر به دلیل طغیان رودخانه در استانهای لرستان و ایلام جان خود را از دست دادند. تیرماه سال ٩٤ بارندگی شدید، طوفان و رعد و برق در تهران، موجب جاری شدن سیل در مناطق ٥ و ٢٢ این شهر شد و ضمن خسارات به روستاهای واریش و وردیج در منطقه کن و سولقان شش کشته برجای گذاشت. سیلها به دلایل مختلف ایجاد میشوند ، اما اغلب سیلها برقآسا و ناگهانی بوده و بدون هیچ علایم قابل مشاهدهای و حداکثر در چند دقیقه رخ داده و به صورت ستونی خروشان از آب به همراه صخرههای سنگی، گل و لای حضور خود را اعلام میکنند.
برخی سیلها نیز به علت ترکخوردگی یا شکاف در دیواره یک آببند یا لنگرگاه نیز ایجاد میشود که این نوع بسیار خطرناک و مخرب است. خودداری از ساختوساز در حریم رودخانه، در ارتفاع قرار دادن آبگرمکنها، پنل برق و موتورخانه، استفاده از شیوههایی برای جلوگیری از برگشت آب سیل به داخل فاضلاب محل سکونت و استفاده از مصالحی مناسب برای جلوگیری از نفوذ آب مواردی است که پیشبینی آنها خسارات مالی و جانی سیل را کاهش میدهد؛ البته مسئولان نیز باید نسبت به خطرات ناشی از سوانح آگاهی کافی داشته باشند و از دادن مجوز ساختوساز در کنار رودخانهها جلوگیری کنند. در صورت افزایش امکان وقوع سیل باید برای کسب اطلاعات در مورد سیل به اخبار رادیو و تلویزیون گوش داد، فوری به نواحی مرتفع پناه برد و منتظر دستورالعمل مسئولان ماند، وضع جویبارها، آبگذرها و درههای اطراف خانه را مورد توجه قرار داد، قبل از ترک خانه باید از امنیت آن مطمئن شد و تا حد امکان وسایل شخصی خارج از خانه را داخل برد .
بستن دریچه اصلی آب و ورودی گاز، جدا کردن وسایل برقی از جریان برق، دست نزدن به وسایل برق و پریزهای خیس، راه نرفتن در آبی که جریان دارد، استفاده از چوبدستی در هنگام حرکت در آب برای اطمینان از استحکام مسیر ازجمله کارهایی است که خطرات ناشی از سیل را کاهش میدهد. نگهداری و قرار دادن رادیوی باتریدار، چراغقوه با باتری، کیف کمکهای اولیـه، آب خوراکی و غذای کنسرو شده در یک ساک مناسب میتواند در صورت بروز سیل جان شما را نجات دهد. تهیه کیـسههای شن در مناطق سیلخیز جهت جلوگیری از ورود آب به منازل مسکونی ضروری است. علاوه بر افزایش آگاهی مردم نسبت به بروز سیل و راههای مواجه با آن، توجه به مسأله بیمه سیل برای جبران بخشی از خسارات ایجاد شده و آلام خانوادههای سیلزده نیز اهمیت دارد. در این زمینه میتوان از سازمانهای بیمهگر که در اغلب شهرها شعبه دارند، نسبت به تهیه بیمه اقدام کرد.