«دعا» یکى از ابزار ارتباطى بندگان با خداوند متعال است و در زمان اضطرار و عقیم ماندن تمام تلاشها و کوششها انجام مىگیرد و اگر با شرایط استجابت همراه باشد، حتماً اثر آن آشکار مىشود. خداوند متعال مىفرماید: «وَ قَالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِى أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذِینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِى سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِینَ: پروردگار شما گفته است مرا بخوانید تا دعاى شما را اجابت کنم، کسانى که از عبادت من تکبر مىورزند، به زودى با ذلت وارد دوزخ مىشوند.» (غافر/60) در قرآن کریم آیات زیادی وجود دارند که به شکل دعایی بر پیامبر اسلام(ص) نازل شدهاند. در این نوشتار 50 دعای قرآنی را مرور میکنیم.
1ـ خدایا دانشم را افزون کن.[1]
2ـ ای پروردگار ما، در دنیا و آخرت به ما خیر و خوبی عطا فرمای و ما را از سوز و شکنجه آتش نگاه دار.[2]
3ـ ای پروردگار ما، اگر انجام فرمانی را فراموش کردیم، یا در کاری از ما خطایی سر زد ما را به گناه آن مگیر. ای پروردگار ما، آنسان که با پیشینیان ما کردی، بار سنگین تکلیف را بر دوش ما مگذار. ای پروردگار ما، چیزی که در خور توانایی ما نیست. بر ما تحمیل مفرما. ما را ببخشای، و ما را نیز بیامرز و بر ما رحمت آور. تو سرور مایی، پس ما را بر گروه کافران یاری ده.[3]
4ـ پروردگارا، زان پس که ما را رهنمون فرمودی، دل ما را به باطل مگروان و از سوی خود ما را رحمت عطا فرمای همانا تو بخششگری.[4]
5ـ ای پروردگار ما همانا که ما ایمان آوردهایم، پس گناهان ما را بیامرز و از عذاب آتش نگاه دار.[5]
6ـ پروردگارا، ما را تسلیم فرمان خود گردان و از خاندان ما، امّتی که تسلیم فرمان تو باشد به وجود آور و شیوه پرستش خود را به ما نشان ده و بازگشت ما را بپذیر، زیرا تو بسیار توبهپذیر و مهربانی.[6]
7ـ ای پروردگار ما، پیمانه شکیبایی و پایداری را بر ما بریز و گامهای ما را ثابت بدار و ما را بر گروه کافران پیروز گردان.[7]
8ـ پروردگارا، از رحمت خود بر من نسلی پاکیزه ببخش، همانا تو شنوای دعایی.[8]
9ـ پروردگارا، به آنچه فرو فرستادی ایمان داریم و پیرو رسولیم، پس ما را در زمره باورکنندگان دین به حساب آور و از گواهان بنویس.[9]
10ـ پروردگارا گناهان و زیادهرویهای ما را در کارمان بیامرز و گامهایمان را استوار ساز و ما را بر گروه کافران یاری بخش.[10]
11ـ پروردگارا، جهان هستی را بیهوده نیافریدهای، منزّهی تو، ما را از عذاب آتش نگاه دار.[11]
12ـ ای پروردگار ما، پس ما را بیامرز و بدیهای ما را بپوشان و با نیکان بمیران.[12]
13ـ ای پروردگار ما، آنچه به وسیله پیامبرانت ما را وعده فرمودی به ما عطا کن و ما را در روز رستاخیز، خوار و رسوا مگردان، همانا که تو در وعده خود خلاف نمیکنی.[13]
14ـ (خدایا) و ما را از پیش خود سرپرستی فرست و از نزد خود یاری گسیل دار و از جانب خود بر ما مددکاری قرار بده.[14]
15ـ پروردگارا، ایمان آوردیم، پس ما را با گواهان و شاهدان حق بنگار.[15]
16ـ ای پروردگار ما، ما به خویشتن ستم نمودیم و اگر ما را نیامرزی و بر ما رحمت نیاوری همانا که از زیانکاران خواهیم بود.[16]
17ـ پروردگارا ما را با گروه ستمگران قرار مده.[17]
18ـ پروردگارا، قلب ما را از بردباری سرشار کن و ما را مسلمان بمیران.[18]
19ـ پروردگارا، من و بردارم را بیامرز و ما را در سایه رحمت خویش درآور و تو مهربانترین رحمتکنندهای.[19]
20ـ (خدایا) تو سرپرست مایی، ما را بیامرز و بر ما رحم کن که تو همانا بهترین آمرزندگانی.[20]
21ـ برای ما در این جهان و سرای دیگر، نیکویی کردار بنویس، ما مهر درونی را به تو اهدا کردهایم.[21]
22ـ پروردگارا ما را تحت تأثیر ستمکاران قرار مده و ما را به رحمت خود از دست سلطه گروه کافران رهایی بخش.[22]
23ـ خدایا، تو در دنیا و آخرت سرپرست و صاحب اختیار منی، مرا مسلمان بمیران و به شایستگان و نیکوکاران ملحق فرمای.[23]
24ـ ای پروردگار ما، از نزد خویش ما را رحمت فرست و بر کار ما راه چارهای آماده فرمای.[24]
25ـ پروردگارا مرا و فرزندانم را بر پای دارنده نماز قرار بده و دعایم را بپذیر.[25]
26ـ پروردگارا مرا و پدر و مادرم را و ایمانیان را، در روزی که حساب برپای میگردد، بیامرز.[26]
27ـ پروردگارا مرا از سوی خود دوستداری موهبت کن، که از من ارث برد و او را مورد خوشنودی خویش قرار ده.[27]
28ـ پروردگارا، سینه مرا گشاده گردان، و کار مرا بر من آسان فرمای، گره از زبانم بگشای تا سخن مرا بفهمند.[28]
29ـ پروردگارا، به من محنت و آزار رسیده است و تو مهربانترین رحمکنندهای.[29]
30ـ خدایی جز تو نیست. پاک و منزّهی. همانا که من از ستمکارانم.[30]
31ـ پروردگارا، ما ایمان آوردیم ما را ببخشای و بر ما رحم کن، همانا که تو بهترین رحمکنندگانی.[31]
32ـ پروردگارا، مرا ببخشای و مشمول رحمت خویش قرار ده و تو بهترین رحمتکنندهای.[32]
33ـ پروردگارا، مرا تنها مگذار و تو بهترین وارثانی.[33]
34ـ ای پروردگار ما، شکنجه دوزخ را از ما بگردان که عذابش سخت و پایدار است و آن بد جایگاه و اقامتگاهی است.[34]
35ـ پروردگارا، از همسران و تبار ما، ما را روشنایی چشم بخش، و مرا از پیشوای پارسایان قرار ده.[35]
36ـ پروردگارا، مرا حکمت و علم و دانش موهبت کن و به نیکو کرداران بپیوند و در آیندگان چنان کن که یاد مرا به راستی برند و مرا از ارثبرندگان بهشت برین قرار ده. و پدرم را بیامرز و روزی که همه برانگیخته شوند، روزی که مال و فرزند سودی نبخشد، و تنها آن، سود برد که با قلب سلیم به درگاه پروردگار آید، خوارم مفرمای.[36]
37ـ پروردگارا، مرا توفیق عنایت فرمای تا نعمتهای تو را شکر گزارم. نعمتی که به من و پدر و مادرم عنایت فرمودی و موفّق گردان تا کردار شایسته انجام دهم که تو را خشنود سازد و به رحمت خود مرا در زمره بندگان شایستهات درآور.[37]
38ـ پروردگارا مرا از چنگ گروه ستمکار رهایی بخش.[38]
39ـ پروردگارا هر خیر و نیکی بر من فرستی من بدان نیازمندم.[39]
40ـ ای پروردگار من، مرا بر قوم فسادانگیز یاری ده.[40]
41ـ پروردگارا مرا فرزندی از صالحان عطا فرمای.[41]
42ـ ای پروردگار ما. رحمت و علم تو همهچیز را فرا گرفته است. پس کسانی را که توبه میکنند و راه تو را پیروی مینمایند بیامرز و از شکنجه دوزخشان نگاهبان باش. و آنها را، (و پدران و مادران و همسران و فرزندانشان را) که صالح باشند در بهشت جاودان که وعده فرمودی، داخل گردان، چه تو، خدای عزیز و حکیمی.[42]
43ـ ای پرودگار ما، عذاب را از ما بگردان که ما (از) گرویدگانیم.[43]
44ـ پروردگارا، مرا توفیق ده تا شکر نعمتی را که به من و پدر و مادرم عطا فرمودی به جای آورم و عملی شایسته انجام دهم. که از آن خشنود باشی و فرزندان مرا صالح گردان که من به سوی تو باز میگردم و توبه میکنم و من از مسلمانانم.[44]
45ـ پروردگارا من شکست خوردهام، پس مرا یاری فرما.[45]
46ـ ای پروردگار ما، ما را بیامرز و برادران ما را که در ایمان بر ما پیشی گرفتند بیامرز و در دلهایمان کینهای نسبت به ایمانآورندگان قرار مده، پروردگارا همانا تو مهربان و رحیمی.[46]
47ـ پروردگارا، ما به تو توکّل داریم. و رو به درگاه تو آوردهایم و همانا بازگشت به سوی توست.[47]
48ـ پروردگارا، ما را مایه امتحان و آزمایش و نیشخند کسانی که کفر میورزند قرار مده و ما را بیامرز، همانا که تو عزیز (و به هر کاری توانا و به اصلاح مردم کاملاً آگاهی) و حکیمی.[48]
49ـ پروردگارا، بر روی زمین هیچ کافری را باقی مگذار، اگر باقی گذاری بندگانت را گمراه سازند و جز گناهکار و ناسپاس نزایند.[49]
50ـ پروردگارا، مرا و پدر و مادرم را و هرکه با ایمان به خانه من وارد شود و همه مردان و زنان باایمان را، ببخشای و بیامرز و بر ستمکاران جز عذاب و تباهی میفزا.[50]
[36] . شعراء 89 تا 87 و 85 تا 83.